CHÂN KÍNH (JEWEL) LÀ GÌ? TÌM HIỂU CHÂN KÍNH ĐỒNG HỒ TỪ A ĐẾN Z
Chân kính đồng hồ là bộ phận quan trọng của một chiếc đồng hồ cơ học. Những nhà sưu tập đồng hồ chuyên nghiệp đều kiểm tra xem một bộ máy có bao nhiêu viên ngọc trước khi mua hàng nhưng người mua bình thường thì không quá chú ý đến chi tiết này. Cùng DWatch tìm hiểu chân kính đồng hồ là gì và cấu tạo chức năng của chân kính nhé!
Xem thêm: 500+ mẫu đồng hồ chính hãng tại DWatch
Chân kính đồng hồ là gì?
Chân kính (jewel) là những viên đá nhỏ thường được thấy trong bộ máy của đồng hồ. Chúng được mô tả như những viên ruby hoặc sapphire nhân tạo được đặt vào các lỗ của bộ máy. Đồng hồ cơ không cần pin để hoạt động. Thay vào đó, chúng sử dụng cơ chế quấn lò xo để chạy. Vì vậy, chức năng của chân kính đồng hồ giúp hỗ trợ quá trình này. Chuyển động là một tập hợp phức tạp của nhiều bộ phận nhỏ khác nhau như bánh răng và lò xo. Những bộ phận này giúp bộ máy chuyển động, xoay tròn và khi kết thúc quá trình sẽ giúp kim kim đồng hồ chạy.
Hầu hết các đồng hồ Thuỵ Sĩ cao cấp, tự lên dây cót và lên dây cót thủ công trên thị trường đều có vòng bi làm bằng ngọc đá quý, độ trơn của chúng giúp giữ cho ma sát không cản trở quá trình sản sinh năng lượng của một chuyển động. Mỗi ổ trục làm cho các bánh răng quay trơn tru. Ngày nay, chân kính đồng hồ được làm bằng đá quý, nhiều nhất là ruby. Trước đó, các nhà sản xuất đã sử dụng thạch anh, thủy tinh hoặc ngọc hồng lựu trong quá trình này.
Cấu tạo của chân kính đồng hồ
Chân kính được sử dụng nhiều nhất cho đồng hồ đeo tay cơ học. Trước đây, các nhà sản xuất đồng hồ đã viết số lượng chân kính được sử dụng trên mặt đồng hồ hoặc trên vỏ nhưng giờ chỉ thấy nó được khắc trên bộ máy. Về cơ bản, chân kính trong đồng hồ không có giá trị gì quá cao cấp nhưng nó có thể được coi là một chiến lược quảng cáo của xứ Thụy Sĩ để biến nó trở nên độc quyền và sang trọng hơn.
Nhìn chung, hầu hết các bộ máy đồng hồ đều có 17 viên ngọc đã có thể được coi là được lắp đặt chân kính hoàn thiện bao gồm hai chân kính trên nắp, hai trên trục và một trên xung lực cho bánh xe cân bằng, hai ở trụ, hai cho thanh nâng pallet, hai cho mỗi thanh thoát, ba và bốn cho bánh xe trung tâm. Nhưng có một quy luật chung, một chuyển động càng phức tạp thì nó càng phải có nhiều chân kính. Các nhà sản xuất ghi số chân kính trên mặt số là vì các quy định xuất khẩu đồ trang sức cao cấp, đặc biệt là sang Mỹ.
Nhìn chung, hầu hết các bộ máy đồng hồ đều có 17 viên ngọc đã có thể được coi là được lắp đặt chân kính hoàn thiện
Đồng hồ đeo tay có nhu cầu khác nhau về chân kính và trước khi ngành công nghiệp quyết định số lượng chân kính điển hình thì các thương hiệu đã tận dụng mọi cơ hội để tạo sự khác biệt bằng cách sử dụng số lượng chân kính trong đồng hồ của họ. Đối với một số thương hiệu, chi phí không phải là vấn đề, họ muốn khách hàng tin rằng đồng hồ của họ tốt nhất. Vào những năm 1960, thị trường tràn ngập các thương hiệu đồng hồ cạnh tranh và một cách để họ có thể phân biệt là sản xuất đồng hồ với nhiều chân kính hơn.
Đây gần giống như một cuộc thi để xem ai có thể đưa nhiều chân kính nhất vào một chiếc đồng hồ. Đôi khi những chân kính được thêm vào đã tăng thêm độ bền và chất lượng của bộ máy. Đôi khi họ chỉ phục vụ mục đích quảng cáo. Điều này dẫn đến rất nhiều đồng hồ 39 (jewel), một số có từ 50 viên trở lên và đỉnh điểm là chiếc đồng hồ 100 jewel của Waltham có 83 viên được đặt xung quanh chu vi của trọng lượng dao động.
Đồng hồ càng phức tạp thì càng cần nhiều chân kính để bôi trơn và ít ma sát hơn khi chuyển động
Tóm lại, chân kính đồng hồ không chỉ là phụ kiện mà còn giúp giảm thiểu ma sát giữa các bộ phận cơ học của đồng hồ. Điều này sẽ bảo vệ các thành phần của bộ máy và giúp nó tồn tại lâu hơn, không dễ bị mòn. Càng nhiều biến chứng hơn có nghĩa là nhiều bộ phận hơn. Đối với những chiếc đồng hồ phức tạp như đồng hồ lịch vạn niên, tourbillon hoặc đồng hồ bấm giờ, giờ kép hoặc GMT, hoặc thậm chí là chỉ báo dự trữ năng lượng cũng như các tuần trăng thì cần nhiều hơn tiêu chuẩn 17 chân kính. Đồng hồ càng phức tạp thì càng cần nhiều chân kính để bôi trơn và ít ma sát hơn khi chuyển động.
Đồng hồ phức tạp không chỉ rơi vào các thương hiệu đồng hồ cao cấp hoặc sang trọng như Patek Philippe, Rolex hoặc Omega mà có thể được tìm thấy trong đồng hồ tầm trung và thậm chí cấp thấp. Do đó, số lượng chân kính trong đồng hồ cấp cao không nhất thiết chỉ ra rằng chuyển động của nó tốt hơn nhiều so với những chân kính khác. Số lượng chân kính đồng hồ trong một bộ máy chỉ cho thấy một bộ chuyển động cơ học được chế tạo phức tạp hoặc thực tế như thế nào. Trong một số trường hợp, nhiều chân kính hơn cũng có nghĩa là chuyển động mỏng hơn dẫn đến đồng hồ mỏng hơn.
Xem thêm: 500+ mẫu đồng hồ chính hãng tại DWatch
Tác dụng của chân kính đồng hồ
Hầu hết mọi người đều nghĩ rằng chân kính được dùng để trang trí cho bộ máy hoặc tăng giá trị của đồng hồ như tên gọi Jewel của nó. Đây là một quan điểm không sai, tuy nhiên bên cạnh việc trang trí cho bộ máy cơ khó, chúng còn đóng vai trò trong trọng trong việc tăng độ bền và độ chính xác.
Chân kính trong bộ máy đồng hồ sẽ có các tác dụng chính sau:
Giảm đi sự ma sát giữa các chuyển động để tăng độ chính xác (ở mức độ vừa phải). Điều màu đồng nghĩa với việc tăng tuổi thọ của các bộ phận bị lực tác động giúp đồng hồ bền hơn (rất đáng kể)
Chống sốc để tăng độ bền cho các chân kính khác (ở mức độ vừa phải)
Trang trí cho bộ máy của đồng hồ (rất đáng kể), đồng thời cũng giúp tăng giá trị cho đồng hồ khi vật liệu làm chân kính là các loại đá quí có giá trị cao
Vì sao lại gọi là chân kính (Jewel) ?
Từ gốc Jewel có nghĩa là đá quý, được dùng để nhắc đến nguồn gốc vật liệu đồng thời ám chỉ chân kính đồng hồ là một bộ phận tuyệt đẹp và có giá trị. Chính vì vậy, sử dụng đá quý chính là một cách để trang trí bộ máy cơ khí và tăng giá trị đẳng cấp cho đồng hồ đồng hồ.
Chân kính là cụm từ xuất phát từ Trung Quốc, có nghĩa là chân bằng kính. Trong đó, “chân” là chân/giá đỡ và “kính” để ám chỉ sự trong suốt. Từ ngữ này đã du nhập vào Việt Nam trong thời kỳ chúng ta vẫn thường dùng từ Hán-Việt lấy từ phiên âm tiếng nước ngoài của Trung Quốc.
Phân biệt các loại chân kính đồng hồ
– Chân kính tròn có lỗ xuyên tâm (Hole Jewels): Jewel hình tròn, dẹt, ở giữa được khoan lỗ, loại này được dùng để gắn vào các trục bánh răng xoay có vận tốc quay nhỏ, không yêu cầu cao về độ sai số và độ chịu lực tác động từ các phương vuông góc với trục quay. Kích thước lỗ khoan tùy theo kích thước trục.
– Chân kính tròn không có lỗ xuyên tâm (Cap Jewels): (còn gọi là chân kính mũ), Jewel có hình tròn, dẹt, ở giữa không khoan lỗ xuyên tâm hoặc không có lỗ, thường được đặt áp vào 2 đầu trục quay có yêu cầu cao về độ sai số, có vận tốc quay lớn, chịu ảnh hưởng nhiều bởi lực tác động dọc trục.
– Chân kính dạng phiến, vuông chữ nhật (Pallet Jewels): là loại Jewel có hình viên gạch được gắn trên những điểm bị tác động, va đập theo chiều ngang như như hai đầu ngựa, trượt cò khoá, bánh thoát (còn gọi bánh xe gai).
– Chân kính dạng con lăn (Roller Jewels): có hình dạng hình trụ, chỉ được gắn trên bệ bánh lắc để ngựa “đá”, điểm bị tác động va đập kiểu trượt (chiều ngang).
– Chân kính bảo vệ sốc (Shock Protection Jewels): không có hình dạng cụ thể, đây là một tổ hợp chân kính đồng hồ ngăn không cho làm vỡ chân kính cần bảo vệ khi đồng hồ bị chấn động mạnh.
 LÀ GÌ? TÌM HIỂU CHÂN KÍNH ĐỒNG HỒ TỪ A ĐẾN Z){kind=link}